เก็บรักษาพันธุ์ไม้ดั้งเดิม ก่อนจะสูญพันธุ์จากผืนป่า
ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงของโลกและกิจกรรมของมนุษย์ พันธุ์ไม้ดั้งเดิมจำนวนมากกำลังเผชิญกับภาวะใกล้สูญพันธุ์ พวกมันคือ มรดกทางธรรมชาติ ที่สั่งสมมายาวนานหลายร้อยปี และเป็นหัวใจสำคัญของระบบนิเวศที่สมดุล
พันธุ์ไม้ดั้งเดิมคืออะไร?
พันธุ์ไม้ดั้งเดิมหรือพันธุ์ไม้พื้นเมือง คือพืชที่มีถิ่นกำเนิดและวิวัฒนาการในพื้นที่นั้น ๆ มานาน มีความสามารถในการปรับตัวกับภูมิอากาศ ทนทานต่อโรคและแมลงท้องถิ่น และเป็นอาหารหรือที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าหลากชนิด
ทำไมเราต้องเก็บรักษา?
- เพื่อป้องกันการสูญพันธุ์จากการใช้ประโยชน์ที่มากเกินไป
- รักษาความหลากหลายทางพันธุกรรม เพื่อใช้ในการฟื้นฟูระบบนิเวศ
- เป็นฐานพันธุกรรมสำหรับการปรับตัวต่อสภาพภูมิอากาศในอนาคต
- สืบทอดวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ผูกพันกับพันธุ์ไม้
วิธีการอนุรักษ์พันธุ์ไม้ดั้งเดิม
- รวบรวมเมล็ดพันธุ์พื้นเมืองและเก็บไว้ในธนาคารเมล็ดพันธุ์
- ปลูกและดูแลในพื้นที่ฟื้นฟูป่า โดยไม่เปลี่ยนแปลงพันธุกรรม
- จัดทำแปลงอนุรักษ์หรือสวนพฤกษศาสตร์ในชุมชน
- ส่งเสริมให้ชาวบ้านใช้พันธุ์ไม้ท้องถิ่นในวิถีชีวิตประจำวัน
“ไม้พื้นเมืองหลายชนิด เช่น เต็ง รัง ยางนา มะค่าโมง และตะเคียน ถูกตัดจนใกล้สูญพันธุ์ หากเราไม่รีบฟื้นฟู อาจไม่เหลือไว้ให้รุ่นลูกหลานเห็นแม้แต่ต้นเดียว”
ไม่ใช่แค่เก็บ แต่ต้องให้มีชีวิต
การอนุรักษ์ที่ยั่งยืนไม่ใช่แค่การเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ในห้องเย็น แต่ต้อง คืนชีวิตให้พันธุ์ไม้ดั้งเดิม ด้วยการปลูกในพื้นที่จริง ส่งต่อความรู้ และใช้ประโยชน์ร่วมกับชุมชนอย่างสมดุล
“ต้นไม้หนึ่งต้น คือความทรงจำหนึ่งบทของธรร