ปลูกเสริมอย่างรู้คุณค่า: ใช้พันธุ์ไม้พื้นถิ่นให้ป่ากลับมาเร็ว
แม้ธรรมชาติจะมีพลังฟื้นฟูในตัวเอง แต่บางครั้งพื้นที่ป่าที่เสื่อมโทรมมากเกินไปก็ต้องการ การปลูกเสริม (Enrichment Planting) เพื่อช่วยกระตุ้นการเติบโตของระบบนิเวศ ซึ่งการเลือกใช้ พันธุ์ไม้พื้นถิ่น ถือเป็นกุญแจสำคัญที่ช่วยให้ป่าฟื้นคืนอย่างเร็วและยั่งยืน
ทำไมต้องใช้พันธุ์ไม้พื้นถิ่น?
พันธุ์ไม้พื้นถิ่นคือไม้ที่เติบโตและอยู่ร่วมกับสภาพแวดล้อมของพื้นที่นั้นๆ มายาวนาน มีความทนทานต่อดิน น้ำ อากาศ และโรคในพื้นที่ นอกจากนี้ยังเป็นแหล่งอาหารและที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าพื้นเมืองอีกด้วย
ข้อดีของการปลูกไม้พื้นถิ่น
- ปรับตัวเข้ากับดินและภูมิอากาศได้ดี
- ดูแลรักษาน้อย ไม่ต้องพึ่งพาสารเคมี
- ส่งเสริมความหลากหลายของสัตว์ป่า
- ฟื้นฟูระบบนิเวศในระดับล่างจนถึงระดับบน
ตัวอย่างไม้พื้นถิ่นที่นิยมปลูกเสริม
- ไม้โตเร็ว: สะแบง แดง ประดู่ป่า
- ไม้ผล/อาหารสัตว์: มะขามป้อม พญาเสือโคร่ง ขี้เหล็ก
- ไม้ใช้สอยพื้นบ้าน: เต็ง รัง ยางนา
วิธีปลูกเสริมให้ได้ผล
- เลือกปลูกในพื้นที่เปิดโล่งหรือพื้นที่ที่การฟื้นตัวช้า
- ปลูกกระจาย ไม่แน่นเกินไป เพื่อให้ต้นไม้พื้นเมืองมีพื้นที่เติบโต
- ดูแลต้นกล้าในช่วง 1-2 ปีแรก เช่น รดน้ำ คลุมดิน ป้องกันสัตว์
“ที่อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน ชาวบ้านเลือกปลูกประดู่ป่ากับยางนาเสริมในพื้นที่แห้งแล้ง ผลคือป่ากลับมาเร็ว และมีสัตว์ป่ากลับมาอาศัยอีกครั้งในเวลาเพียงไม่กี่ปี”
ฟื้นฟูอย่างรู้คุณค่า
การปลูกเสริมไม่ใช่แค่การเอาต้นไม้ลงดิน แต่คือการวางอนาคตของป่าอย่างมีสติ ใช้พันธุ์ไม้พื้นถิ่นให้เหมาะสมกับพื้นที่และชุมชน คือทางลัดที่ปลอดภัยและยั่งยืนสู่ป่าที่ฟื้นตัวเต็มศักยภาพ
“เพราะทุกต้นไม้